پژوهشها و یادداشتهای احمد خامهیار در حوزه مکان‌های مقدس و زیارتگاه‌های اسلامی
چکیده: مشاهد مقدّس امام علی (ع) و امام حسین (ع) و دیگر امامان مدفون در عراق، با ساخت بناهای بزرگ بر آنها در سده سوم و چهارم هجری، رفته‌رفته مورد توجه و اهتمام روزافزون عموم مسلمانان قرار گرفت. در آن دوره، شهرهای بغداد و کوفه، دو مبدأ بسیار مهم برای سفرهای حج بود و بسیاری از کاروان‌هایی که از سرزمین‌های...
از حدود سده نهم قمری، شاهد شکل‌گیری آثاری در زبان فارسی هستیم که به نوعی می‌توان آنها را راهنماهای مذهبی برای شناخت مکه و مدینه، دو شهر مقدس مسلمانان در حرمین شریفین، و به طور کلی در راستای سفرهای حج به شمار آورد.
کتاب بیان منازل سفر عراقین اثر نصوح مطراقچی، از برجسته‌ترین و مشهورترین آثار مکتوب دارای تصاویر اماکن مقدس عراق است که در این نوشتار، به معرفی اجمالی زیارتگاه‌های تصویرپردازی شده در این کتاب و شرح مختصر نگاره‌های آستانه‌های ائمه (ع) در تنها نسخه خطی آن، پرداخته شده است.
در سرزمین حجاز، زیارتگاه‌ها و مکان‌های متعددی به نام امیر مؤمنان علی (ع) وجود داشته که این نوشتار به واکاوی این اماکن و زیارتگاه‌ها و تبیین نوع ارتباط آنها با آن حضرت پرداخته است.
عرفه یا عرفات، نام منطقه‌ای است که امروزه در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری شرق مکه مکرمه قرار دارد. این سرزمین، بخشی از مشاعر مقدّسه نزدیک مکه مکرّمه و جغرافیای مقدّس حجاز و حرمین شریفین به شمار می‌آید که همه ساله در موسم حجّ، برخی از مهم‌ترین مناسک حج در آن انجام می‌شود.
در کشور عراق چندین مقام برای حضرت مهدی (عج) از جمله در شهرهای سامرا، کوفه، نجف، حلّه، کربلا و نعمانیه وجود دارد که شماری از آنها از دیرباز، زیارتگاه‌های مشهور و شناخته شده شیعیان بوده است و در این نوشتار به معرفی و بررسی اجمالی این مقام‌ها پرداخته‌ایم.
اگر بگوییم نفیس‌ترین بنای دوره اسلامی در عراق که به دست داعش تخریب شد، زیارتگاه موسوم به «امام محمد دوری» واقع در شهر «دور» (نزدیک شهر تکریت و در حدود ۴۰ کیلومتری شمال شهر سامرا) بود، سخن گزافی نگفته‌ایم. …
چکیده: مسیر جغرافیایی کاروان اسرای اهل بیت (ع) از کوفه تا شام، از موضوعات تاریخی مرتبط با مسئله اربعین حسینی است که درباره آن، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد و هر یک از آنان، یکی از سه مسیر مستقیم (از طریق بادیه شام)، میانی (به موازات رود فرات) و سلطانی را به عنوان مسیرِ کاروان اسرا برگزیده‌اند. در این نوشتار...
چکیده: در این نوشتار، دو لوح آهنی با کتیبه‌های خط کوفی، متعلق به درهای آستان حضرت عبدالعظیم و برج طغرل معرفی شده است. از بانیان این دو کتیبه، به عنوان عبدالصمد بن فخراور و عبدالوهّاب بن فخراور قزوینی یاد شده و نویسنده مقاله تلاش کرده است میان این دو ارتباط برقرار کند.
کتاب الشرف الاعلی فی ذکر قبور مقبرة باب المعلا، تألیف جمال‌الدین محمد بن علی شیبی (۷۷۹-۸۳۷)، از مهم‌ترین منابع تاریخی در شناخت قبرستان معلا و رجال مدفون در آن، و از معدود تک‌نگاری تاریخی درباره این قبرستان به شمار می‌آید.
آخرین دیدگاه‌ها